تغییرات مقطعی لایه ازون بر اثر افزایش حفره قطبی موجب رسیدن اشعه فرابنفش خورشید به زمین و در نتیجه افزایش مخاطرات مختلف میشود که توانایی نابودی حیات زمینی را دارند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، لایه ازون یا ازونوسفر، منطقهای از لایه استراتوسفر هوا کره است. این لایه متشکل از گاز ازون O3 است که به طور طبیعی از قرار گیری اکسیژن در برابر نور مستقیم خورشید تشکیل میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
لایه ازون برای بشر لایهای مهم و حیاتی است چراکه این لایه سپر دفاعی زمین در برابر اشعه فرابنفش خورشیدی UV بوده و با فیلتر بخش زیادی از تشعشات فرابنفش خورشید در جو زمین مانع ورود این تشعشات به سطح زمین میشود به گونهای که میتوان این لایه را کرم ضد آفتاب کره زمین دانست به علاوه لایه ازون وظیفه برقراری تعادل گرمایی زمین را نیز برعهده دارد.
حفره لایه ازون که برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ میلادی نمایان شد آژیر خطری برای تمام کشورهای دنیا بود. اندازه این حفره طی سالیان گذشته افزایش یافت به طوری که حفره ازون قطبی در سال ۲۰۰۶ میلادی به بیشترین حد خود یعنی ۲۶.۶ میلیون کیلومتر مربع رسید. لازم به ذکر است حفره ازون به معنای وجود یک حفره واقعی در جو زمین نیست. بلکه به معنی کاهش مقدار مولکول گاز ازون در جو است، این کاهش در سرزمینهای قطبی بیشتر است.
اندازه حفره ازون دائماً در نوسان است. هر ساله در ماه اوت و در آستانه بهار قطب جنوب، بزرگ شدن حفره آغاز میشود و در ماه اکتبر به اوج خود میرسد در ادامه کمی عقبنشینی کرده و در نهایت دوباره بسته میشود، اما مسئله مهم آن است که این حفره در سه سال گذشته، دیرتر از حد معمول بسته شده است.
خوشبختانه در پاییز ۲۰۱۹ ناسا اعلام کرد اندازه متوسط این حفره به ۹.۳ میلیون کیلومتر مربع رسیدهاست که این نشاندهنده یک کاهش شدید نسبت به سال ۲۰۰۶ است. علت کاهش اندازه حفره لایه ازون کاهش آلودگی هوا در این ناحیه بود گزارش سال ۲۰۲۳ سازمان ملل نیز بهبود کاهش ازون را تایید کرد، اما میگوید ادامه این روند ضمانت شده نیست. این گزارش میگوید گرمایش زمین و آزاد شدن گوگرد دیاکسید و صعود آن به لایههای بالایی اتمسفر جلوی بهبود را میگیرد. عمران مرادی، پژوهشگر علوم فضایی در راستای اهمیت حفره لایه ازون و عوامل ایجاد آن با خبرنگار ایمنا گفتوگویی داشته است که در ادامه شرح آن را میخوانید.
ایمنا: علت ایجاد حفره لایه ازون چیست؟
مرادی: در دهه ۱۹۸۰ میلادی بشر متوجه شد که برخی از مواد شیمیایی به خصوص کلروفلوئوروکربنها (Chlorofluorocarbons (CFC)) که استفادههای مختلف صنعتی و خانگی دارند میتوانند به لایه ازون آسیبهای جبران ناپذیری وارد کنند چراکه این مواد شیمیایی بعد از ورود به فرآیندهای طبیعی جو در مواجه با نور فرابنفش خورشید تجزیه شده و موجب آزادسازی اتمهای کلر و برم میشوند؛ برخورد این اتمها با لایه ازون موجب تخریب این لایه میشود.
تخریب لایه ازون و در نتیجه ایجاد حفره در آن موجب ورود اشعه فرابنفش خورشیدی به سطح زمین میشود. این اشعه آسیب ویژهای را به سلامتی انسان و محیط زیست وارد کرده و انواعی از بیماریهای پوستی، کاهش عملکرد بدن و تاثیرات منفی بر جانوران و گیاهان را به همراه دارد. به علاوه اشعهUV موجب تغییر در الگوهای آب و هوایی، الگوی وزش باد و بارش باران همچنین میزان تبخیر آبهای سطح زمین شده و تاثیرات جدی برسیستمهای اکولوژیکی کشور و اقلیم آن وارد میکند.
ایمنا: درحال حاضر اندازه حفره لایه ازون چقدر است؟
مرادی: اندازه حفره لایه ازون بسته به موقعیتهای زمانی و مکانی و غلظت لایه در هر منطقه متغیر است، اما به طور کلی بزرگترین حفره لایه ازون که حفره ازون قطبی واقع در قطب جنوب است عموماً در فصل بهار پدیدار شده و منطقه قطب را به اندازه کل قاره آمریکای جنوبی و گاهی بیشتر فرا میگیرد. این حفره میتواند در آینده حتی از این میزان نیز بیشتر شود.
ایمنا: علت افزایش روزافزون حفره لایه ازون چیست؟
مرادی: یکی از مهمترین علل افزایش اندازه حفره لایه ازون به خصوص در سالهای گذشته استفاده نادرست از مواد شیمیایی و رعایت نکردن استانداردها در صنایع بوده است. به عنوان مثال مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع مختلف به خصوص در اسپریهای مو، اسپری خوش بو کننده و خنک کنندههایی که در موتور وسایلی مانند یخچالها استفاده میشود از مهمترین مواد آسیب زننده به لایه ازون هستند. لازم به ذکر است که استفاده غلط از این مواد شیمیایی همواره رو به افزایش بوده و هنوز به طور جدی با آن مقابله نشده است.
برخلاف روند سریع تخریب لایه اوزون ترمیم این لایه بسیار سخت و پیچیده و همچنین زمانبر است به همین جهت با وجود آنکه استفاده از مواد شیمیایی آسیبزا برای لایه ازون در برخی از کشورها محدود و یا حتی ممنوع شده است، اما اثرات آسیبهای گذشته تا سالیان سال بر لایه ازون باقی خواهد ماند.
ایمنا: افزایش اندازه حفره لایه ازون در چه زمانهایی رایجتر است؟
مرادی: گزارشها نشان میدهد که افزایش حفره لایه ازون عموماً در فصل بهار اتفاق میافتد. یکی از دلایل آن این است که نور خورشید در این فصل بیشترین شدت را دارد. لازم به ذکر است که نمیتوان این امر را به عنوان یک قاعده کلی در نظر گرفت چراکه افزایش حفره کاملاً وابسته به موقعیتهای مکانی و زمانی، میزان آلودگی مناطق، وضعیت آب و هوایی و به طور کلی عوامل جوی و طبیعی هر منطقه دارد.
ایمنا: چگونه میتوان از افزایش حفره لایه ازون پیشگیری کرد؟
مرادی: برای پیشگیری از افزایش حفره لایه اوزون بهترین کار محدود کردن استفاده از مواد شیمیایی مضر است. از اقدامات جدی صورت گرفته در این راستا امضای توافقنامههای مختلف بین کشورها از سال ۱۹۸۰ تا به امروز است. طی این قراردادها تولید و استفاده از برخی مواد شیمیایی به خصوص گازهای به کار رفته در موتور یخچالها و دستگاههای خنک کننده به طور بینالمللی محدود و در برخی موارد ممنوع شده است. به عنوان مثال توافقنامه مونترال در سال ۱۹۸۷ بین حدود ۱۹۰ کشور دنیا در این زمینه امضا شد و در سال ۱۹۸۹ نیز به اجرا درآمد. میزان پایبندی کشورهای مختلف به توافقنامههای بینالمللی متفاوت است.
به طور کلی امروزه تنها راه برای محافظت از لایه ازون توقف تولید مواد آسیب زننده به این لایه است به امید آنکه در آینده پیشرفت علم امکان ترمیم سریع لایه ازون را به بشر دهد.
ایمنا: آیا ممکن است افزایش حفره لایه ازون موجب تخریب کامل این لایه شود؟
مرادی: خیر، افزایش حفره لایه اوزون نمیتواند به راحتی موجب تخریب کامل این لایه شود چراکه لایه ازون بسیار وسیع است، اما مسئله جدی و نگران کننده در این زمینه تغییرات مقطعی لایه ازون بر اثر افزایش حفرههای آن است چرا که این تغییرات میتواند موجب رسیدن اشعه فرابنفش خورشید به زمین و در نتیجه افزایش مخاطراتی شود که توانایی نابودی حیات زمینی را دارد به همین جهت این مخاطرات باید جدی گرفته شود.
کد خبر 697591منبع: ایمنا
کلیدواژه: لايه ازون تخریب لایه ازون حفره بزرگ لایه ازون حیات شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اشعه فرابنفش خورشید افزایش حفره لایه مواد شیمیایی حفره ازون
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۲۶۳۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انقلاب صنعتی (قرن هجده و نوزدهم) و پیشرفتهای فناورانه
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، انقلاب صنعتی دورهای از پیشرفتهای عظیم فناوری است که اساساً وضعیت جوامع را در فاصله بین قرن هجده و نوزدهم تغییر داد. اختراعات مهمی مانند موتور بخار، ماشین نخ ریسی و ماشین بافندگی مکانیزه، فرآیندهای تولید را متحول کردند و منجر به تولید انبوه کالا و افزایش کارایی در صنایعی مانند نساجی، آهن و معدن زغال سنگ شدند.
این نوآوریها نه تنها موجب تسریع تولید شدند، بلکه افزایش شهرنشینی را نیز در پی داشتند چراکه مردم در جستجوی فرصتهای شغلی در کارخانهها از مناطق روستایی به شهرها مهاجرت کردند و در نهایت اقتصاد کشاورزی سنتی نیز به یک اقتصاد صنعتی تبدیل شد. ماشینی شدن کارها، نه تنها بهره وری را افزایش داد، بلکه زمینه را برای نوآوریهای بیشتر در حمل و نقل، ارتباطات و زیرساختها فراهم و اساس جوامع صنعتی مدرن را پی ریزی کرد.
نیروی بخار
نیروی بخار نقش مهمی در شکل دهی انقلاب صنعتی بازی کرد. به لطف موتور بخار «جیمز وات»، حمل و نقل سریعتر و کارآمدتر شد. قطارها و کشتیهای بخار، نحوه جابجایی کالاها و مردم را در مسافتهای طولانی تغییر دادند.
توسعه نیروی بخار نه تنها حمل و نقل را متحول کرد، بلکه تاثیر قابل توجهی بر صنایع در سراسر جهان گذاشت. اکنون کارخانهها میتوانند با استفاده از موتورهای بخار برای نیرو دادن به ماشین آلات، تولید و کارایی خود را افزایش دهند. این نوآوری، دوران صنعتی مدرن را پایه گذاری کرد و نشان دهنده تغییر به سوی فرآیندهای تولید مقیاس بزرگ و خودکارتر بود.
ماشین آلات نساجی
ماشین آلات نساجی چگونگی تولید پارچه را متحول کردند. ماشینهایی مانند نخ ریسی و بافندگی مکانیزه تولید را سریع تر و کارآمدتر کردند. این اختراعات بهره وری را افزایش و صنعت نساجی را برای همیشه تغییر دادند.
صنعت نساجی با معرفی ماشین آلات ریسندگی و بافندگی مکانیزه به طور چشمگیر تغییر کرد. با جایگزین شدن ماشین آلات به جای کارهای دستی، فرآیند تولید سریعتر و سازگارتر شد؛ پیشرفتی که زمینه ساز تولید نساجی مدرن قلمداد میشود.
متالوژی
در طول انقلاب صنعتی، پیشرفتهای متالورژی، تولید انبوه آهن و فولاد را امکان پذیر کرد و در نتیجه شرایط برای ساخت سازههای قوی تر مانند ساختمانها، پلها و ماشین آلات مهیا شد. همین تحولات زمینه را برای شکوفایی صنعتی شدن مدرن فراهم کرد.
تولید آهن و فولاد نقش مهمی در متحول کردن روشهای ساخت و ساز و توسعه زیرساختها داشتند. توانایی تولید این مواد در مقادیر انبوه، انقلابی در نحوه ساخت ساختمانها و پلها ایجاد و آنها را بادوام تر و قابل اطمینان تر کرد. این دستاورد، زمینه ساز پیشرفت صنعتی پس از آن شد.
دسترسی گسترده به آهن و فولاد، صنایع مختلف را از ساخت و ساز گرفته تا حمل و نقل، متحول کرد. این مواد برای ساخت راه آهن، کشتیها و ابزارها، رشد اقتصادی و پیشرفتهای فناورانه ضروری شدند. تاثیر تولید آهن و فولاد در طول انقلاب صنعتی، هنوز در جامعه مدرن دیده میشود.
تلگراف
تلگراف، پیامها را از طریق سیگنالهای الکتریکی در امتداد سیمها مخابره میکرد. این فناوری برخلاف روشهای سنتی که بر حمل و نقل فیزیکی متکی بودند، امکان ارسال سریع پیامها را فراهم میآورد. مردم میتوانستند در فواصل بسیار دور در عرض چند ثانیه ارتباط برقرار کنند؛ فناوری که افراد و کسب و کارها را طوری به هم متصل میکرد که پیش از آن هرگز دیده نشده بود.
تلگراف نقش مهمی در شکل دهی رشد صنایع و بهبود هماهنگی در عملیات تجاری داشت. با فراهم شدن ارتباط سریع بین مکانهای مختلف، کسب و کارها میتوانستند سریع تر تصمیم بگیرند و به تغییرات بازار واکنش فوری تری نشان دهند. این نوآوری تبادل اطلاعات را تسهیل، و به افزایش سرعت تجارت و داد و ستد کمک کرد.
صنایع شیمیایی
صنایع شیمیایی نقش تعیین کنندهای در شکل دادن به علم مواد داشتند. این صنعت نوآوریهایی در فرآیندهای شیمیایی ایجاد کرد که موجب افزایش تولید مواد حیاتی مانند کودها و رنگها شد. این پیشرفتها با فراهم آوری مواد ضروری برای بخشهای مختلف، از رشد کشاورزی و صنعتی حمایت کردند.
همچنین، تکامل صنایع شیمیایی به بهبود چشمگیر ظرفیتهای تولید کمک کرد. با توسعه ترکیبات و فرآیندهای شیمیایی جدید، صنایع توانستند کالاها را کارآمدتر و موثرتر تولید کنند. این تولید کارآمد، به تقاضای فزاینده برای محصولات مختلف در بازار پاسخ داد و منجر به رشد و شکوفایی اقتصادی شد.
***
صنعتی شدن در قرن هجده و نوزده، آسیب جدی به محیط زیست وارد کرد و موجب جنگل زدایی گسترده، افزایش آلودگی و کاهش منابع طبیعی شد. این امر به شدت به محیط زیست آسیب زد و این تاثیر منفی حتی تا امروز نیز ادامه دارد. جنگل زدایی، آلودگی و کاهش منابع، چالشهای اصلی ناشی از گسترش صنعتی سازی بودند. نیاز به مواد و انرژی برای سوخت صنایع منجر به قطع گسترده درختان، انتشار مواد شیمیایی مضر در هوا و آب و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی شد. این فعالیتها اثرات ماندگاری بر محیط زیست و زیست بوم داشته است.
در عین حال انقلاب صنعتی پیشرفتهای چشمگیری در فناوری و همچنین دگرگونیهای عمیق اجتماعی ایجاد کرد که همچنان جهان امروز ما را شکل میدهد. نوآوریهای این دوران، جامعه صنعتی مدرن را پایه گذاری کرد، اما همچنین سوالات مهمی را در مورد عدالت اجتماعی، پایداری زیست محیطی و تاثیر پیشرفت فناوری بر زندگی انسان مطرح میکند.
انتهای پیام/